თანამედროვე ღორების მოშენება და გაუმჯობესება ადამიანის მოთხოვნილებების შესაბამისად ხორციელდება. მიზანია, რომ ღორებმა ნაკლები ჭამონ, უფრო სწრაფად გაიზარდონ, მეტი პროდუქტიულობა გამოიმუშაონ და მაღალი უცხიმო ხორცის მაჩვენებელი ჰქონდეთ. ბუნებრივ გარემოს ამ მოთხოვნების დაკმაყოფილება უჭირს, ამიტომ აუცილებელია ხელოვნურ გარემოში კარგად მუშაობა!

გაგრილება და სითბოს შენარჩუნება, მშრალი ტენიანობის კონტროლი, კანალიზაციის სისტემა, მეცხოველეობის სათავსოში ჰაერის ხარისხი, ლოჯისტიკური სისტემა, კვების სისტემა, აღჭურვილობის ხარისხი, წარმოების მართვა, საკვები და კვება, მოშენების ტექნოლოგია და ა.შ. - ყველაფერი გავლენას ახდენს ღორების წარმოების მაჩვენებლებსა და ჯანმრთელობის მდგომარეობაზე.

ამჟამინდელი სიტუაცია, რომლის წინაშეც ვდგავართ, არის ღორის ეპიდემიების ზრდა, ვაქცინებისა და ვეტერინარული პრეპარატების ზრდა და ღორების მოშენება სულ უფრო და უფრო რთულდება. ბევრ ღორის ფერმას ჯერ კიდევ არ აქვს მოგება ან ზარალიც კი, მაშინ როცა ღორის ბაზარმა რეკორდულ მაქსიმუმს მიაღწია და ყველაზე დიდხანს გაგრძელდა.

შემდეგ ჩვენ ვერ ვიკავებთ თავს იმაზე ფიქრისგან, სწორია თუ არა ღორის ეპიდემიურ დაავადებებთან გამკლავების ამჟამინდელი მეთოდი, თუ არასწორი მიმართულება. ჩვენ უნდა დავფიქრდეთ ღორის მეურნეობაში დაავადების გამომწვევ მიზეზებზე. ეს იმიტომ ხდება, რომ ვირუსი და ბაქტერიები ძალიან ძლიერია, თუ ღორების კონსტიტუცია ძალიან სუსტია?

ასე რომ, ახლა ინდუსტრია სულ უფრო მეტ ყურადღებას აქცევს ღორების არასპეციფიკურ იმუნურ ფუნქციას!

ღორების არასპეციფიკურ იმუნურ ფუნქციაზე მოქმედი ფაქტორები:

1. კვება

პათოგენური ინფექციის პროცესში აქტიურდება ცხოველების იმუნური სისტემა, ორგანიზმი სინთეზირებს დიდი რაოდენობით ციტოკინებს, ქიმიურ ფაქტორებს, მწვავე ფაზის ცილებს, იმუნურ ანტისხეულებს და ა.შ., მნიშვნელოვნად ძლიერდება მეტაბოლური სიჩქარე, იზრდება სითბოს გამომუშავება და იმატებს სხეულის ტემპერატურა, რაც მოითხოვს უამრავ საკვებ ნივთიერებას.

პირველ რიგში, მწვავე ფაზაში ცილების, ანტისხეულების და სხვა აქტიური ნივთიერებების სინთეზირებისთვის საჭიროა ამინომჟავების დიდი რაოდენობა, რაც იწვევს ორგანიზმის მიერ ცილის დაკარგვის და აზოტის გამოყოფის ზრდას. პათოგენური ინფექციის პროცესში ამინომჟავების მიწოდება ძირითადად ორგანიზმის ცილის დაშლის შედეგად ხდება, რადგან ცხოველების მადა და საკვების მიღება მნიშვნელოვნად მცირდება ან საერთოდ შიმშილობს. გაძლიერებული მეტაბოლიზმი აუცილებლად გაზრდის ვიტამინებისა და მიკროელემენტების მოთხოვნილებას.

მეორე მხრივ, ეპიდემიური დაავადებების გამოწვევა ცხოველებში ჟანგვით სტრესს იწვევს, რაც დიდი რაოდენობით თავისუფალი რადიკალების წარმოქმნას და ანტიოქსიდანტების (VE, VC, Se და ა.შ.) მოხმარების ზრდას იწვევს.

ეპიდემიური დაავადებების გამოწვევისას ცხოველებში მეტაბოლიზმი ძლიერდება, საკვები ნივთიერებების მოთხოვნილება იზრდება და ცხოველების საკვები ნივთიერებების განაწილება იცვლება ზრდიდან იმუნიტეტზე. ცხოველების ეს მეტაბოლური რეაქციები ეპიდემიური დაავადებებისადმი წინააღმდეგობის გაწევისა და მაქსიმალურად გადარჩენისკენაა მიმართული, რაც ხანგრძლივი ევოლუციის ანუ ბუნებრივი გადარჩევის შედეგია. თუმცა, ხელოვნური გადარჩევის პირობებში, ეპიდემიური დაავადებების გამოწვევისას ღორების მეტაბოლური სურათი ბუნებრივი გადარჩევის გზიდან გადაუხვევს.

ბოლო წლებში ღორის მოშენების პროგრესმა მნიშვნელოვნად გააუმჯობესა ღორების ზრდის პოტენციალი და უცხიმო ხორცის ზრდის ტემპი. როგორც კი ასეთი ღორები დაინფიცირდებიან, ხელმისაწვდომი საკვები ნივთიერებების განაწილების რეჟიმი გარკვეულწილად იცვლება: იმუნური სისტემისთვის გამოყოფილი საკვები ნივთიერებები მცირდება და ზრდისთვის გამოყოფილი საკვები ნივთიერებები იზრდება.

ჯანსაღი პირობების პირობებში, ეს ბუნებრივად სასარგებლოა წარმოების მაჩვენებლების გასაუმჯობესებლად (ღორის მოშენება ძალიან ჯანსაღ პირობებში ხორციელდება), მაგრამ ეპიდემიური დაავადებების დროს ასეთ ღორებს დაბალი იმუნიტეტი და უფრო მაღალი სიკვდილიანობა აქვთ, ვიდრე ძველ ჯიშებს (ჩინეთში ადგილობრივი ღორები ნელა იზრდებიან, მაგრამ მათი დაავადებებისადმი მდგრადობა გაცილებით მაღალია, ვიდრე თანამედროვე უცხოური ღორების).

ზრდის მაჩვენებლების გაუმჯობესების არჩევანზე მუდმივმა ფოკუსირებამ გენეტიკურად შეცვალა საკვები ნივთიერებების განაწილება, რამაც ზრდის გარდა სხვა ფუნქციები უნდა შეიწიროს. ამიტომ, მაღალი პროდუქტიულობის პოტენციალის მქონე გამხდარი ღორების გაზრდამ უნდა უზრუნველყოს მაღალი კვებითი დონე, განსაკუთრებით ეპიდემიური დაავადებების გამოწვევის პირობებში, რათა უზრუნველყოფილი იყოს საკვები ნივთიერებების მიწოდება, იმუნიზაციისთვის საკმარისი საკვები ნივთიერებები და ღორებმა შეძლონ ეპიდემიური დაავადებების დაძლევა.

ღორების მოშენების შემცირების ან ღორების ფერმებში ეკონომიკური სირთულეების შემთხვევაში, შეამცირეთ ღორების საკვების მიწოდება. ეპიდემიის დაწყების შემდეგ, შედეგები, სავარაუდოდ, კატასტროფული იქნება.

2. სტრესი

სტრესი ანგრევს ღორების ლორწოვანი გარსის სტრუქტურას და ზრდის ინფექციის რისკს.

სტრესიიწვევს ჟანგბადის თავისუფალი რადიკალების ზრდას და ანადგურებს უჯრედის მემბრანის გამტარიანობას. იზრდება უჯრედის მემბრანის გამტარიანობა, რაც უფრო ხელს უწყობს ბაქტერიების უჯრედებში შეღწევას; სტრესი იწვევს სიმპათიკური თირკმელზედა ჯირკვლის მედულარული სისტემის აგზნებას, ვისცერული სისხლძარღვების უწყვეტ შეკუმშვას, ლორწოვანი გარსის იშემიას, ჰიპოქსიურ დაზიანებას, წყლულის ეროზიას; სტრესი იწვევს მეტაბოლურ დარღვევას, უჯრედშიდა მჟავე ნივთიერებების ზრდას და ლორწოვანი გარსის დაზიანებას, რაც გამოწვეულია უჯრედული აციდოზით; სტრესი იწვევს გლუკოკორტიკოიდების სეკრეციის ზრდას, ხოლო გლუკოკორტიკოიდები აფერხებენ ლორწოვანი გარსის უჯრედების რეგენერაციას.

სტრესი ზრდის ღორებში დეტოქსიკაციის რისკს.

სხვადასხვა სტრესული ფაქტორი იწვევს ორგანიზმში დიდი რაოდენობით ჟანგბადის თავისუფალი რადიკალების გამომუშავებას, რომლებიც აზიანებენ სისხლძარღვთა ენდოთელურ უჯრედებს, იწვევენ სისხლძარღვშიდა გრანულოციტების აგრეგაციას, აჩქარებენ მიკროთრომბოზისა და ენდოთელური უჯრედების დაზიანების წარმოქმნას, ხელს უწყობენ ვირუსის გავრცელებას და ზრდიან დეტოქსიკაციის რისკს.

სტრესი ამცირებს ორგანიზმის წინააღმდეგობას და ზრდის არასტაბილურობის რისკს ღორებში.

ერთი მხრივ, სტრესის დროს ენდოკრინული რეგულაცია თრგუნავს იმუნურ სისტემას, მაგალითად, გლუკოკორტიკოიდს აქვს დამთრგუნველი ეფექტი იმუნურ ფუნქციაზე; მეორე მხრივ, სტრესით გამოწვეული თავისუფალი რადიკალების და ანთების საწინააღმდეგო ფაქტორების ზრდა პირდაპირ აზიანებს იმუნურ უჯრედებს, რაც იწვევს იმუნური უჯრედების რაოდენობის შემცირებას და ინტერფერონის არასაკმარის სეკრეციას, რაც იწვევს იმუნოსუპრესიას.

არასპეციფიკური იმუნიტეტის დაქვეითების სპეციფიკური გამოვლინებები:

● თვალის ექსკრემენტები, ცრემლის ლაქები, ზურგიდან სისხლდენა და კიდევ სამი სხვა პრობლემა

ზურგიდან სისხლდენა, კანის დაბერება და სხვა პრობლემები მიუთითებს, რომ ორგანიზმის პირველი იმუნური სისტემა, სხეულის ზედაპირი და ლორწოვანი გარსის ბარიერი დაზიანებულია, რაც იწვევს პათოგენების ორგანიზმში შეღწევის გაადვილებას.

ცრემლის ნადების არსი იმაში მდგომარეობს, რომ ცრემლის ჯირკვალი განუწყვეტლივ გამოყოფს ცრემლებს, რათა თავიდან აიცილოს პათოგენების შემდგომი ინფიცირება ლიზოციმით. ცრემლის ნადები მიუთითებს, რომ თვალის ზედაპირზე ადგილობრივი ლორწოვანი გარსის იმუნური ბარიერის ფუნქცია შემცირებულია და პათოგენი სრულად არ არის მოცილებული. ასევე ნაჩვენებია, რომ თვალის ლორწოვან გარსში SIgA და კომპლემენტის ცილების ერთი ან ორი რაოდენობა არასაკმარისი იყო.

● თესვის პროდუქტიულობის გაუარესება

სარეზერვო დედაღორების ელიმინაციის მაჩვენებელი ძალიან მაღალია, ორსული დედაღორები აბორტებს ახორციელებენ, შობენ მკვდრადშობადობას, მუმიებს, სუსტ გოჭებს და ა.შ.

გახანგრძლივებული ესტრუსული ინტერვალი და ძუძუდან მოხსნის შემდეგ ესტრუსის დაბრუნება; მეძუძური დედალ ღორების რძის ხარისხი დაქვეითებული იყო, ახალშობილი გოჭების იმუნიტეტი სუსტი, პროდუქტიულობა დაბალი და დიარეის მაღალი მაჩვენებელი.

ღორების ყველა ლორწოვან ნაწილში, მათ შორის მკერდში, საჭმლის მომნელებელ ტრაქტში, საშვილოსნოში, რეპროდუქციულ ტრაქტში, თირკმლის მილაკებში, კანის ჯირკვლებსა და სხვა ლორწქვეშა შრეში, არსებობს ლორწოვანი სისტემა, რომელსაც აქვს მრავალდონიანი იმუნური ბარიერული ფუნქცია პათოგენური ინფექციის თავიდან ასაცილებლად.

მაგალითად ავიღოთ თვალი:

① თვალის ეპითელური უჯრედის მემბრანა და მისი გამოყოფილი ლიპიდური და წყლის კომპონენტები პათოგენებისთვის ფიზიკურ ბარიერს ქმნის.

②ანტიბაქტერიულითვალის ლორწოვანი გარსის ეპითელიუმის ჯირკვლების მიერ გამოყოფილი კომპონენტები, როგორიცაა ცრემლის ჯირკვლების მიერ გამოყოფილი ცრემლები, შეიცავს დიდი რაოდენობით ლიზოციმს, რომელსაც შეუძლია ბაქტერიების განადგურება და მათი რეპროდუქციის დათრგუნვა, ასევე ქიმიური ბარიერის შექმნა პათოგენებისთვის.

③ ლორწოვანი ეპითელური უჯრედების ქსოვილოვან სითხეში განაწილებულ მაკროფაგებს და NK ბუნებრივი კილერების უჯრედებს შეუძლიათ პათოგენების ფაგოციტიზაცია და პათოგენებით ინფიცირებული უჯრედების მოცილება, რაც უჯრედულ ბარიერს ქმნის.

④ ადგილობრივი ლორწოვანი იმუნიტეტი შედგება თვალის ლორწოვანი გარსის სუბეპითელურ შრეში განაწილებული პლაზმური უჯრედების მიერ გამოყოფილი იმუნოგლობულინ SIgA-სგან და მისი რაოდენობის შესაბამისი კომპლემენტის ცილისგან.

ადგილობრივილორწოვანი გარსის იმუნიტეტიმნიშვნელოვან როლს ასრულებსიმუნური დაცვა, რომელსაც საბოლოოდ შეუძლია პათოგენების აღმოფხვრა, ჯანმრთელობის აღდგენის ხელშეწყობა და განმეორებითი ინფექციის პრევენცია.

ნეზვებში კანის ძველი და ცრემლის ლაქები ლორწოვანი გარსის იმუნიტეტის საერთო დაზიანებაზე მიუთითებს!

პრინციპი: დაბალანსებული კვება და მყარი საფუძველი; ღვიძლის დაცვა და დეტოქსიკაცია ჯანმრთელობის გასაუმჯობესებლად; სტრესის შემცირება და შინაგანი გარემოს სტაბილიზაცია; გონივრული ვაქცინაცია ვირუსული დაავადებების პრევენციისთვის.

რატომ ვანიჭებთ მნიშვნელობას ღვიძლის დაცვასა და დეტოქსიკაციას არასპეციფიკური იმუნიტეტის გასაუმჯობესებლად?

ღვიძლი იმუნური ბარიერული სისტემის ერთ-ერთი წევრია. თანდაყოლილი იმუნური უჯრედები, როგორიცაა მაკროფაგები, NK და NKT უჯრედები, ყველაზე უხვადაა ღვიძლში. ღვიძლში მაკროფაგები და ლიმფოციტები, შესაბამისად, უჯრედული იმუნიტეტისა და ჰუმორული იმუნიტეტის გასაღებია! ის ასევე არასპეციფიკური იმუნიტეტის ძირითადი უჯრედია! მთელ სხეულში მაკროფაგების სამოცი პროცენტი ღვიძლში გროვდება. ღვიძლში მოხვედრის შემდეგ, ნაწლავებიდან ანტიგენების უმეტესობა გადაყლაპავს და გამოიდევნება ღვიძლში არსებული მაკროფაგების (კუპფერის უჯრედები) მიერ, ხოლო მცირე ნაწილი გაიწმინდება თირკმელების მიერ; გარდა ამისა, ვირუსების, ბაქტერიული ანტიგენური ანტისხეულების კომპლექსების და სისხლის მიმოქცევიდან სხვა მავნე ნივთიერებების უმეტესობა გადაყლაპავს და გამოიდევნება კუპფერის უჯრედებით, რათა თავიდან იქნას აცილებული ამ მავნე ნივთიერებების მიერ ორგანიზმის დაზიანება. ღვიძლის მიერ გაწმენდილი ტოქსინების ნარჩენები ნაღვლიდან ნაწლავებში უნდა გამოიდევნოს, შემდეგ კი ორგანიზმიდან განავლით.

როგორც საკვები ნივთიერებების მეტაბოლური ტრანსფორმაციის ცენტრი, ღვიძლი შეუცვლელ როლს ასრულებს საკვები ნივთიერებების შეუფერხებელ ტრანსფორმაციაში!

სტრესის ქვეშ ღორებში მეტაბოლიზმი ძლიერდება და ღორების სტრესის საწინააღმდეგო უნარი უმჯობესდება. ამ პროცესში ღორებში თავისუფალი რადიკალები მნიშვნელოვნად იზრდება, რაც ღორების დატვირთვას ზრდის და იმუნიტეტის დაქვეითებას იწვევს. თავისუფალი რადიკალების გამომუშავება დადებითად კორელაციაშია ენერგეტიკული მეტაბოლიზმის ინტენსივობასთან, ანუ რაც უფრო ენერგიულია ორგანიზმში მეტაბოლიზმი, მით უფრო მეტი თავისუფალი რადიკალი წარმოიქმნება. რაც უფრო ენერგიულია ორგანოების მეტაბოლიზმი, მით უფრო ადვილად და ძლიერად დაექვემდებარება თავისუფალი რადიკალები მათ. მაგალითად, ღვიძლი შეიცავს სხვადასხვა ფერმენტებს, რომლებიც არა მხოლოდ მონაწილეობენ ნახშირწყლების, ცილების, ცხიმების, ვიტამინებისა და ჰორმონების მეტაბოლიზმში, არამედ ასრულებენ დეტოქსიკაციის, სეკრეციის, გამოყოფის, კოაგულაციის და იმუნიტეტის ფუნქციებს. ის წარმოქმნის მეტ თავისუფალ რადიკალებს და უფრო მეტად აზიანებს თავისუფალ რადიკალებს.

ამიტომ, არასპეციფიკური იმუნიტეტის გასაუმჯობესებლად, ყურადღება უნდა მივაქციოთ ღორების ღვიძლის დაცვას და დეტოქსიკაციას!