აფრიკული ღორის ჭირისა და COVID-19-ის „ორმაგი ეპიდემიის“ მუდმივი ზემოქმედების ქვეშ იმყოფება მეცხოველეობის საკვების ინდუსტრია და ასევე დგას ფასების მრავალჯერადი ზრდისა და ყოვლისმომცველი აკრძალვის „ორმაგი“ გამოწვევის წინაშე. მიუხედავად იმისა, რომ წინ გზა სირთულეებითაა სავსე, მეცხოველეობის ინდუსტრია აქტიურად უწყობს ხელს საკუთარ ტრანსფორმაციასა და განახლებას და ერთობლივად უწყობს ხელს ინდუსტრიის განვითარებას. ეს ნაშრომი ძირითადად განიხილავს, თუ როგორ გაუმჯობესდეს საჭმლის მომნელებელი ფერმენტების აქტივობა ფრინველის ნაწლავებში, ხელი შეუწყოს ნაწლავის განვითარებას და გააუმჯობესოს ნაწლავის ფლორის სტრუქტურა.

ნაწლავური ტრაქტი ფრინველისთვის მნიშვნელოვანი ორგანოა საკვები ნივთიერებების მონელებისა და შეწოვისთვის. ნაწლავური მონელება ძირითადად ფერმენტული რეაქციების მეშვეობით ხორციელდება (ეგზოპეპტიდაზა, ოლიგოსაქარიდის ფერმენტი, ლიპაზა და ა.შ.); ფერმენტული რეაქციით წარმოქმნილი მცირე მოლეკულური საკვები ნივთიერებები გადის ნაწლავის ეპითელურ შრეს და შეიწოვება ნაწლავის უჯრედების მიერ.

ნაწლავი ასევე წარმოადგენს ბუნებრივ ბარიერს, რომელიც იცავს ფრინველს საკვები ანტიგენებისგან, პათოგენური მიკროორგანიზმებისა და მათი მავნე მეტაბოლიტებისგან და ინარჩუნებს შინაგანი გარემოს სტაბილურობას. ნაწლავის ბარიერი შედგება მექანიკური ბარიერისგან, ქიმიური ბარიერისგან, მიკრობული ბარიერისგან და იმუნური ბარიერისგან, რათა ერთობლივად დაიცვან თავი უცხო ანტიგენური ნივთიერებების შეჭრისგან. მექანიკური ბარიერი (ფიზიკური ბარიერი) გულისხმობს ნაწლავის ეპითელურ უჯრედებს, რომლებიც ერთმანეთთან მჭიდრო კავშირშია; ქიმიური ბარიერი შედგება ლორწოსგან, ნაწლავის ლორწოვანი გარსის ეპითელური უჯრედების მიერ გამოყოფილი საჭმლის მომნელებელი წვენისგან და ნაწლავის პარაზიტული ბაქტერიების მიერ გამომუშავებული ანტიბაქტერიული ნივთიერებებისგან, რომლებსაც შეუძლიათ პათოგენური მიკროორგანიზმების დათრგუნვა ან განადგურება; ბიოლოგიური ბარიერი შედგება ნაწლავის რეზიდენტი ფლორის პათოგენური ბაქტერიების მიმართ კოლონიზაციისადმი რეზისტენტობისა და ბაქტერიებს შორის დაგროვებისგან; იმუნური ბარიერი არის უდიდესი ლიმფოიდური ორგანო და ლორწოვან გარსთან დაკავშირებული მნიშვნელოვანი ლიმფოიდური ქსოვილი. ამიტომ, გამრავლება ნაწლავის ტრაქტის ამაღლებაა, ხოლო ნაწლავის ჯანმრთელობის უზრუნველყოფა ჯანსაღი გამრავლების გასაღებია რეზისტენტობის გარეშე.

მჟავას აქვს მჟავიანობისა და ბაქტერიოსტაზის ეფექტები და მნიშვნელოვან როლს ასრულებს ფრინველის ჯანსაღი მოშენებაში. გავრცელებული ორგანული მჟავებია მარტივი კარბოქსილის მჟავები (ჭიანჭველმჟავა, ძმარმჟავა, პროპიონის მჟავა და ბუტირის მჟავა), ჰიდროქსილის ჯგუფების შემცველი კარბოქსილის მჟავები (რძემჟავა, ვაშლის მჟავა, ღვინის მჟავა და ლიმონმჟავა), ორმაგი ბმების შემცველი მოკლეჯაჭვიანი კარბოქსილის მჟავები (ფუმარის მჟავა და სორბინის მჟავა) და არაორგანული მჟავები (ფოსფორის მჟავა) (შ. ხანი და ჯ. იკბალი, 2016). სხვადასხვა მჟავის მჟავიანობისა და ბაქტერიოსტატიკური უნარი განსხვავებულია, მაგალითად, ჭიანჭველმჟავას აქვს ყველაზე ძლიერი ბაქტერიოსტატიკური უნარი; წონის ერთეულ მჟავებს შორის ჭიანჭველმჟავას აქვს ყველაზე ძლიერი წყალბადის მიწოდების უნარი; პროპიონის მჟავას და ჭიანჭველმჟავას აქვთ ძლიერი ობის საწინააღმდეგო ეფექტი. ამიტომ, მჟავის შერჩევისას, ის სამეცნიერო პროპორციით უნდა იყოს განაწილებული მჟავის თვისებების მიხედვით. მრავალრიცხოვანმა კვლევებმა აჩვენა, რომ მჟავა პრეპარატების რაციონში დამატებამ შეიძლება გააუმჯობესოს და ხელი შეუწყოს ნაწლავების განვითარებას, გააუმჯობესოს ნაწლავის საჭმლის მომნელებელი ფერმენტების აქტივობა, გააუმჯობესოს ნაწლავის ფლორის სტრუქტურა და ხელი შეუწყოს ჯანსაღ მოშენებას ანტი-იაპონური საკვების გარეშე.

დასკვნის სახით, მჟავას პრეპარატს მნიშვნელოვანი ღირებულება აქვს ფრინველის ნაწლავების ჯანმრთელობის უზრუნველსაყოფად. მჟავის გამოყენებისა და შერჩევისას ყურადღება უნდა მიექცეს მჟავას მომზადების შემადგენლობას, პროპორციას, შემცველობას და პროცესს, რათა უზრუნველყოფილი იყოს პროდუქციის უსაფრთხოება, სტაბილურობა და ღირებულება.